We travel not to escape life, but for life not to escape us– onbekend
Voor mijn tiende verjaardag kreeg ik van mijn vader het beste verjaardagscadeau ooit: een vliegticket van Eindhoven naar Amsterdam en terug. En wel met een Cityhopper; een klein vliegtuigje dat als een soort busverbinding werd ingezet voor zakenmensen die snel even heen en weer moesten. Na tot ‘grond-stewardess’ te zijn benoemd stapte ik samen met mijn vader het kleine vliegtuigje in. Ik had nog nooit gevlogen en vond het prachtig en spannend. Ik mocht meekijken met de piloot terwijl we vlogen en dronk gespannen aan mijn drankje wat we snel nog even kregen tussen het opstijgen en landen in. Ik had een fantastische dag die ik mijn hele leven zal herinneren.
Achteraf gezien denk ik dat met die eerste vlucht het zaadje is geplant voor mijn reispassie. Reizen is al sinds mijn jeugd een belangrijk onderdeel van mijn leven. Ik was nog geen twee weken achttien en net klaar met de middelbare school, toen ik vertrok naar Australië; in mijn eentje en voor een jaar lang. Ik reisde, werkte, reisde, werkte en gign weer op reis. Eenmaal terug in Nederland ging ik studeren maar dit weerhield me niet om te reizen. In de vijftien jaar die volgde bleef ik ieder jaar een grote reis maken. Tijdens en na mijn studie reisde ik door heel Azië met mijn jeugdliefde en toen we uit elkaar gingen vond ik voor een tijd mijn heil op Bali. Ik verbleef maandenlang alleen in Indonesië en India voor mijn yogaopleiding en reisde vorig jaar voor het eerst de andere kant op om niet alleen Zuid Amerika te ontdekken maar er ook mijn huidige lieve lief te vinden, en wel met dezelfde ingebouwde avontuurlijke reiskriebels.
.
Nog steeds, na al die jaren en prachtige reizen achter de rug hebbende, kan ik nog steeds oprecht genieten van het moment dat ik mijn rugtas weer oppak en de eerste stappen zet van een nieuw avontuur. In augustus is het weer zo ver; we mogen weer! Dit keer gaan we samen naar Azië om voor ons beide nog onbekende gebieden te bezoeken: Mongolië, Nepal, Sri Lanka en Sumatra en wie weet wat nog meer. We kunnen haast niet wachten!
We hebben 4,5 maand te spenderen op een manier en op plekken die we zelf wensen. Voor velen is dat misschien niet (praktisch) mogelijk of simpelweg een totaal angstaanjagend idee. Hoe komt het dan toch dat ik me juist niets mooiers kan voorstellen dan om weer lang op reis te gaan? Waarom ga ik eigenlijk op reis, en wat betekent reizen voor mij? Tijd om die reiskriebels eens onder de loep te nemen.
.
#1. Ik reis dus ik leef
Als ik op reis ben heb ik veel vaker het gevoel dat ik leef, écht leef. Maar waar komt dat gevoel nu toch vandaan? En waarom heb ik dat soort bewuste ‘ik-leef-momenten’ minder als ik gewoon thuis ben, waar ik ook een heel fijn leven heb? Voor mij zit dit in meerdere aspecten van op reis zijn.
.
#a. Reizen is niets moeten
Een van de redenen dat ik zo geniet van reizen is dat ik op reis niet geleefd wordt door dingen die buiten mezelf liggen en bepalen wat ik ‘moet’ doen: mijn agenda, zakelijke werkverplichtingen en allerlei dagelijkse dingen als het huis schoonmaken en de was draaien. Natuurlijk heb ik ook op reis een geld- en tijdsbeperking, maar binnen mijn begrootte reiskader ben ik zo vrij als een vogel; heerlijk! Op reis ben ik even af van het grote, heilige moeten. Dan moet ik niets en mag ik alles. Wat een verschil is dit met hoe het gewone leven in Nederland soms kan voelen, ook al ben ik eigen baas en hoef ik technisch gezien niets van iemand anders. Maar ook mijn eigen zaak verplicht me hoe dan ook tot de drie-maandelijkse belastingaangifte, aanwezig zijn in mijn wekelijkse lessen, het nakomen van afspraken en het bijhouden van de pr en administratie. Dit alles zodat de zaak draait en ik mijn rekeningen kan betalen, maar dit alles gaat wel ten koste van mijn vrijheid en gevoel van ‘vrij leven’. Het gevoel van niets moeten op reis betekent voor mij vrijheid en dat brengt me een gelukkig gevoel. Pure luxe vind ik het om zo vrij te zijn.
.
#b. Reizen is versimpelen
Het graag op reis zijn heeft niets met comfort of luxe te maken in de zin van het kunnen besteden van veel geld, een luxe reisleventje leiden of het verblijven in sjieke hotels. Sterker, op reis staat luxe in al haar vormen juist vaak veel verder van me af dan thuis en misschien voel ik daarom wel meer dat ik leef. Als ik wegga is een rugtas met mijn favoriete reiskleding en handige spulletjes in een ‘zakje praktisch’ gewoon genoeg. Ik mis mijn volle kledingkast nooit en erger me eerder aan alles wat ik te veel heb meegenomen dan aan het gemis van de dingen die ik heb thuisgelaten.
Reizen versimpelt het leven en brengt het doel ervan terug naar de basisbehoeften van de mens: warmte, voedsel en een slaapplek. De focus op deze basisbehoeften zorgt ervoor dat al mijn andere zorgen als sneeuw voor de zon verdwijnen. Als op reis aan mijn basisbehoeften is voldaan en we weer intrek hebben gevonden op een leuk plekje waar we droog zitten en iets te eten hebben, ben ik tevreden. Waar ik me in Nederland druk maak over wat ik aantrek en hoe ik mijn Facebook advertentie het beste kan ontwerpen, draag ik op reis alleen wat ik heb meegenomen (i.e. mijn zwarte fleecetrui) en ben ik niet bezig met zo goed mogelijk mijn bedrijf te runnen. Misschien is de kracht van reizen wel dat er gewoon minder te kiezen valt. Ik hebt alleen tot mijn beschikking wat ik mee heb genomen, ik eet wat er aanwezig is (en geen dier is) en ik doe wat er ter plekke te doen is. Ik doe het simpelweg alleen met dat wat me op dat moment wordt aangeboden. Punt. Wel zo simpel.
.
#c. Reizen is me verwonderen
Versimpeling van het leven op reis betekent dat ik meer ruimte heb voor verwondering. Ik lijk bewuster te leven omdat ik beter en meer zie, ruik, voel en proef op reis. Ik kan me verwonderen over de meest grote natuurwonderen maar ook juist de kleine dingen van het gewone leven in andere landen. Reizen maakt voor mij de tijd en de ruimte vrij voor oprechte aandacht voor het leven, hoe klein of hoe groot het zich ook laat zien. Dagelijkse dingen die in een ander land zo anders gaan dan bij ons doen me realiseren hoe anders je het leven kan leiden dan ik doe in Nederland.
.
Het zien en meemaken van andere culturen, gewoontes en mensen maakt me er bovendien van bewust hoezeer ik zelf in vaste patronen denk, te werk ga en wat ik allemaal voor lief neem in het leven. Op reis gaan verbreedt mijn horizon; letterlijk en figuurlijk. Het confronteert me met mezelf, mijn vooroordelen en mijn beeld van wat ik denk dat werkelijkheid is en laat zien dat de wereld en wat ‘waar’ is veel breder is dan ik me vanuit Nederland kan voorstellen.
“To my mind, the greatest reward and luxury of travel is to be able to experience everyday things as if for the first time, to be in a position in which almost nothing is so familiar it is taken for granted.” – Bill Bryson
#d. Reizen is afzien en opzien
Op reis kom je hoe dan ook ontberingen tegen: vrieskoude bovenop een berg in Patagonië, brandende hitte in de woestijn van Marokko, een misselijkmakende busrit door Bolivia en dagen boven de wc hangen in India. Het hoort allemaal bij reizen. Voor mij betekenen deze ontberingen dat ik meer buiten mijn comfort zone treedt dan dat ik doe in mijn gewone, comfortabele leven in Nederland. Daar regen ik hoogstens tot op mijn ondergoed nat op de fiets. Het feit dat de ontberingen groter zijn op reis geeft me meer het gevoel dat ik echt leef. Als ik me continue in luxe en comfort bevindt, zoals ik doe als ik thuis ben, wordt de ervaring van het leven wat afgevlakt. Comfortabel, maar wel wat ‘plat’. Blijkbaar heb ik afzien nodig om te kunnen opzien. Ik apprecieer de hoogtepunten meer als ik ook dieptepunten ervaar. Ik doe graag moeite en heb een kronkelende busreis, lang moeten wandelen, weinig kunnen eten en soms ziek worden, over voor het zien van de mooiste plekken op aarde. Op reis moet je soms nu eenmaal doorbijten om dat ene- soms letterlijke- hoogtepunt te bereiken, zoals de keer dat ik mezelf huilend een berg opsleurde op 4600 meter om een bergpas te bereiken in Peru. De prestatie an sich en de beloning van dat mooie bergmeer achter de pas, waren al het lijden tijdens de klim waard. Al dacht ik daar tijdens de beklimming vaak anders over.
.
Het ‘ik-leef-gevoel’ is een belangrijke reden voor me om op reis te gaan, maar speelt er meer mee. Hoewel het maken van verre reizen op het gebied van klimaatbeheersing een zeer negatieve invloed op de wereld heeft (vliegen is vreselijk belastend voor het milieu en vormt een dilemma waar ik zelf nog mee worstel), ben ik er van overtuigd dat op reis gaan een positieve uitwerking heeft op en mijn leven op verreikt op verschillende manieren.
#2. Reizen geeft voor- tijdens- en na-pret
Niet alleen het op reis zijn is leuk; ook het op reis gaan. Voorpret en de reisvoorbereiding vormen een belangrijk onderdeel van de lol van het reizen. De beste tickets zoeken, de altijd terugkerende ‘boek-vrees’ (angst om echt een ticket te boeken, want dan ligt er echt iets vast) en het voorbereiden met kaarten en Lonely Planets om me heen. Wat is het beste seizoen om waar heen te gaan? Wat zijn mooie bestemmingen? Waar wil ik echt nog eens heen?
.
.
Uiteraard is de pret het grootst tijdens het reizen, maar heus niet altijd is het even leuk. Het is ook vermoeiend en soms zelfs ronduit frustrerend. Het zijn niet de momenten van eindeloos wachten op een vlucht of een lokale bus die ik me de rest van mijn leven zal herinneren, maar het zijn wel de pareltjes van momenten op reis die ik nooit meer zal vergeten: De eerste aanblik van de Borobudur in het vroege Javaanse ochtendlicht, van het bergmeer in Torres del Paine na een beklimming, van de oranje Ulu Watu midden in de woestijn van Australie of van Machu Pitchu tijdens het optrekken van de mist in Peru. Het zijn de herinneringen aan de lekkerste pizza in de wereld midden in de jungle van Bolivia, de op de rivier drijvende lampionnen in het Vietnamees Hoi An, en de denderende ijsschotsen van de Perito Moreno gletsjer – die me nog lang na de reis bijblijven.
.
Het mooie van reizen is dat je er niet alleen voor of ter plekke van kan genieten maar het ook jaren aan napret oplevert. Kijkend naar mijn foto’s komen de meest mooie, gave, indrukwekkende en hilarische herinneringen weer boven. Samen praten we nog geregeld over die ene keer dat mijn lief op de Boliviaanse tv kwam of we die ene keer dat we met een Chileense gaucho een kudde paarden over de steppe joegen. Er zijn zo veel herinneringen en momenten die we steeds opnieuw kunnen blijven beleven en van blijven genieten dat zelfs lang na de reis dat geluksgevoel weer terugkomt. Dat gevoel en die herinneringen, pakt niemand ons meer af!
“Travel is the only thing you buy that makes you richer.”– Anonymous
#3. Reizen Relativeert
Als reizen iets doet, dan relativeert het. Op allerlei wijzes. Zo zet het mijn veilige en luxe leventje in Nederland in een totaal ander daglicht. Weinig mensen in de wereld hebben het zo goed als wij het in Nederland hebben- ondanks de werkdruk en het altijd heilige moeten. Dat we het goed hebben weet iedereen in Nederland cognitief wel, maar zien en ervaren hoe goed we het u écht hebben ten opzichte van zoveel andere mensen in de wereld, is een totaal andere ervaring. Ik heb op mijn reizen veel gezien van hoe je ook kan leven – of iets dat daar op lijkt. In de meest vreselijke omstandigheden leven en werken mensen (en ook in ontwikkelde landen als Australië) in benarde omstandigheden en om alleen maar te kunnen overleven. Ik heb zelden zulke vreselijke armoede gezien als in de sloppenwijken van Bandung (Indonesië) en Mumbai (India). Daar kreeg armoede een compleet nieuwe betekenis voor me.
Niet alleen onze financiële situatie in West Europa is zo anders, dit geldt ook voor onze fysieke vrijheid. We hebben zelden door hoe rijk we zijn qua persoonlijke vrijheid. We mogen stemmen, trouwen met wie we willen, wonen waar we wensen en doen qua werk wat ons goed dunkt. We kunnen vrij reizen en de wereld ontdekken en mogen zeggen wat we vinden, binnen alle redelijkheid. Hoeveel miljoenen mensen leven niet in een totaal andere werkelijkheid?
.
Een van de aspecten van reizen waar ik dan ook van geniet is niet alleen het weggaan, maar ook het thuiskomen. Ik heb de luxe en vrijheid om weer thuis te komen in mijn eigen, veilige leventje. Na een lange reis is thuiskomen ook gewoon heel erg fijn. Er treedt dan een totale herwaardering op van mijn ‘gewone’ leven hier. Ik realiseer me maar al te goed dat ik een harde, oneerlijke en soms ronduit onveilige wereld achterlaat als ik weer naar huis ga; een wereld die voor zoveel mensen de gewone, harde dagelijkse realiteit vormt. Deze mensen kunnen alleen maar dromen van het leven dat ik in Nederland leid en waaraan ik zo graag af en toe even ontsnap. In dit opzicht voel ik me soms als een neo-koloniale reiziger die zich tegoed doet aan al het moois in de wereld, maar zich daarna weer veilig terugtrekt in de haven van West Europa….
.
Er is nog meer. Reizen trekt me niet alleen omdat ik dan voel dat ik leef of omdat het relativeert of het me de meest mooie herinneringen geeft. Reizen doet nog iets heel anders.
.
#4. Op reis om mezelf te vinden
Reizen is voor mij een spirituele ervaring. Gek genoeg brengt reizen me iets wat ik thuis veel lastiger kan vinden: mezelf. Ik kan beter bij mezelf komen als ik weg ben van huis. Dit heeft niets met mijn huisje, relatie of leven te maken thuis; ik ben er heel gelukkig mee. Wat ik wel merk is dat ik thuis heel gemakkelijk wordt opgeslokt door de waan van de dag en alle praktische dingen die moeten gebeuren. In het gewone leven ervaar ik minder ruimte (in o.a. tijd en door de drukte van het stadse leven) om bewust te leven, om goedoverwogen gevoelskeuzes te maken en om tijd te nemen voor de grotere vragen in het leven. Op reis is dit alles vele malen gemakkelijker. Op reis neem ik de tijd voor mijn yoga in de ochtend, voor momenten van bezinning en voor even niets. Bovendien kom ik op reis op de meest mooie natuurlijke plekken die als vanzelf uitnodigen tot introspectie en zelfanalyse. In de oneindige bergen van Chileens Patagonië voelde ik me zo klein en haast niets-betekenend dat ik het als een spirituele ervaring beschouwde. In het grootse en weidse van de natuur ben ik slechts een minuscuul radartje. Kun je nagaan hoe vreselijk klein de problemen zijn die ik ervaar in the bigger scheme of things…! Starend in de verte van oneindige natuur en heel veel ‘niets’ besef ik me dat dat juist alles is. Nooit heb ik me meer verbonden gevoeld met de aarde en met alles dat op aarde aanwezig is, dan als ik me in de bergen bevindt.
.
Eigenlijk is het heel ironisch dat ik juist weg van huis dichter bij mezelf kom. Voor een groot gedeelte komt dit omdat ik in Nederland een (ongezonde) druk ervaar om te presenteren, om het goed te doen, om succesvol te zijn en om druk bezig te zijn. Met een eigen zaak is het lastig om niets te doen, want er is altijd iets te doen. Als ik eenmaal op reis ben ervaar ik deze druk niet meer. Dan lijk ik me te bewegen in een ander, parallel universum waar andere wetten gelden. In dit reis-universum vindt niemand het echt interessant wat je thuis precies doet en of je wel nuttig bezig bent geweest die dag. Je ‘waarde’ wordt niet gemeten naar je succes of hoe druk je bent, maar meer naar wie je bent en hoe je anderen tegemoet treedt.
.
Bovendien ontmoet ik op reis mensen die er bewust voor hebben gekozen om anders te leven dan dat ‘we’ collectief doen in Nederland. Zo ontmoetten we een Nederlandse dame met een organische groentenboorderij op Bali, een Vlaming die zelfvoorzienend woont in Portugal en een Brits stel die zich in zuid Chili op een berg hadden teruggetrokken. Door deze mensen te spreken lukt het me gemakkelijker om buiten de gebaande wegen te denken als ik over mijn eigen leven nadenk. Op reis kan ik me beter een voorstelling maken van de dromen die ik heb en hoe ik ze tot uitvoering wil brengen omdat de kaders van de gewone maatschappij zijn weggevallen. Ik voel me op reis minder beperkt en vrijer en dat geldt ook voor mijn denken.
.
Ik voel me gezegend dat ik weer op reis mag en kan in augustus. Er is nog zoveel te ontdekken, te zien en te ervaren. Ik zal nooit uitgereisd zijn en dus is er ook geen doel om te behalen. Reizen is doelloos, en misschien ligt daar wel de grootste reden om het te doen: De reis zelf is het doel en ik geniet van wat ik tegenkom onderweg.
“Stuff your eyes with wonder, live as if you’d drop dead in ten seconds. See the world. It’s more fantastic than any dream made or paid for in factories.” – Ray Bradbury
.
Moet ik perse ver weg? Nee!
Thuis hebben we het druk met onze telefoons, we appen, mailen en webshoppen wat af, en misschien volgen we wekelijks een yogales om weer even tot rust te komen. Maar soms is die ene keer per week gewoon niet genoeg en is het fijn om er even echt helemaal er uit te zijn. Alleen, niet iedereen heeft de middelen, tijd of mogelijkheden om op een sabbatical of lange reis te gaan natuurlijk. En dat hoeft ook helemaal niet!
Om de voordelen van reizen te ervaren hoef ik niet eens perse ver weg te gaan. De effecten van mijn veilige thuisbasis verlaten ervaar ik ook als ik slechts op een paar uur rijden van huis ben. Herfst vorig jaar vertrok ik voor een week naar de Haute Marne; een prachtig rustig en landelijk gebied in Frankrijk. Daar beleefde ik een yogaweek waarbij ik iedere ochtend en middag een yogales kreeg en verder de tijd spendeerde aan lezen, schrijven en zo waar, haken bij het haardvuur. De locatie, een oude, mooi gerenoveerde ferme in de middle of nowhere van ruraal Frankrijk, is de uitgelezen plek om dichter bij je zelf te komen en te genieten van rust en natuur. Ik ging alleen wandelen over kleine paadjes door de weilanden en genoot van alle rust en ruimte om soms met mezelf te zijn en me soms te vermaken met de groep. Ik was hier al eens eerder geweest tijdens een zomerse Schrijf en Yogaweek toen er iets wonderbaarlijks gebeurde. Ik had me vrij last-minute ingeschreven uit een sterke behoefte om nu eindelijk eens ruimte te maken voor schrijven. En dat gebeurde! Er heerst zo’n uitnodigende, creatieve en veilige fijne sfeer op de ferme dat er spontaan van alles ging stromen. Terwijl ik in het zonnetje zat schoten de ideeen als paddestoelen uit de grond. Er kwam zomaar een gedichtenbundeltje uit me rolllen (Altijd Maandag) en ook de allereerste pagina’s van mijn boek schreef ik tijdens deze week. Bovendien wilde ik gaan experimenteren met hoe het was om mijn schrijfselen voor het eerst publiekelijk te gaan delen en bedacht ik de opzet voor mijn reisblog Daandelion. Inmiddels schrijf ik al bijna twee jaar met heel erg veel plezier aan mijn blog en deed ik online verslag van de tijd dat ik woonde en schreef in Buenos Aires en van mijn sabbatical in Zuid Amerika.
Het mooie van een week weg ( met Yoga, meditatie, mindfulness, schrijf tango, of iets anders) is dat je alleen kan zijn en als je dat niet wil, het niet hoeft. Iedereen is er met een reden, hoe groot of klein ook. Een week voor jezelf kan al wonderen doen en kan soms zelf levensveranderend zijn. In ieder geval, dat was het voor mij wel als ik kijk wat die ene week in Frankrijk allemaal teweeg gebracht heeft. Daardoor ben ik niet alleen serieus gaan schrijven, maar heb ik ook mijn eerste illustratieopdracht gekregen wat me het zetje gaf om ook daar nu eindelijk eens écht mee bezig te gaan. Het resultaat ervan vind je hier.
Yoga & Schrijfweek in Frankrijk
Deze zomer mag ik weer naar de ferme. Maar nu in een iets andere rol: Ik zal nu samen met Laura (van Zin en Verzin) een Schrijf en Yogaweek op precies dezelfde plek organiseren. Ik kan iets terugbrengen aan de plek waarvan ik zoveel heb gekregen; hoe mooi is dat!? We combineren tijdens de week zachte yogalessen met inspirerende schrijfworkshops en nodigen zo onze deelnemers uit om over dingen na te denken waar we in het gewone leven vaak niet aan toe komen.
Onze Schrijf & Yogaweek vindt plaats van 10 t/m 16 juni in Noord-Oost Frankrijk. De dagelijkse yogalessen zijn een bewuste start van je dag, helpen je om meer in contact te zijn met je lijf en de geest wat rust te gunnen. De schrijfworkshops laten je ervaren hoe het is om wat er in je hoofd zit er eindelijk eens uit te krijgen. Al die dingen die je eigenlijk heel graag wilt, waar je bang voor bent of waar je al meteen energie van krijgt maar blijkbaar toch niet doet. Laat het allemaal eens de vrije loop en kijk wat er komt. Het zal je verbazen hoe zinvol dat is!
Klik hier voor meer informatie.
Meer lezen over mijn reizen?
Read, Write, Dans, eat…and repeat! Over wonen en schrijven in Buenos Aires.
Ola(h) Bola: Reizen tijdens mijn sabbatical in Zuid Amerika.
Houd je ook zo van reizen? Boekentip: Wie (niet) reist is gek, van Ap Dijsterhuis
Hi Daan, heel herkenbaar wat een heerlijk vooruitzicht ! Enjoy xx
He Marielle, dank! Gaat zeker lukken 🙂 Liefs!
wauw zo mooi! En heel herkenbaar ook.
He Eveline; wat leuk dat je meeleest!